Ευτυχία

Σαν τι να είναι αυτή η Ευτυχία; 

Αυτή που όλοι μας  την επιδιώκουμε, για αυτή που όλοι αγωνιζόμαστε, την θέλουμε και την αναζητούμε! 

Που να είναι, που να βρίσκεται, που, πως να την ψάξουμε,  και πώς να την βρούμε; Αίσθηση, αίσθημα, ψυχικό συναίσθημα και ίσως του πνεύματος ψευδαίσθηση να είναι η ευτυχία, αφού δεν κάθεται πολύ, ούτε καν στην καθέκλα της, αυτή, σε αυτήν  για να την χλιάνει!… 

Και μη την ψάχνουμε αλλού, παρέκει, πιο έξω, εδώ δίπλα μας, σιμά μας, μέσα μας είναι!... Και δεν την βλέπουμε, δεν την αισθανόμαστε, δεν την γροικάμε!... 

Μόνο όταν έλθει η δυστυχία η μεγάλη, τότε και μόνο τότε, τα πρώτα, νομίζαμε πως ήσαν τα καλύτερα,  πρώτα λέμε είμαστε πολύ καλά,  το χθες ευτυχισμένοι, το σήμερα μακάρι,το αύριο δεν το ξέρουμε, το καθορίζουν οι άλλοι και τώρα οικτίρουμε με βογγητά την μοίρα μας την μαύρη… 

Ο ίδιος  ο άνθρωπος, εμείς, μόνοι μας το φτιάχνουμε το μονοπάτι, τον δρόμο για να έρθει η ευτυχία μας, εμείς το φτιάξαμε και όχι οι άλλοι. 

Αυτοί, οι άλλοι, εμπόδια της βάζουνε πολλά, το  αγκάθι, το λιθάρι!...

Και για να έρθει για λίγο να καθίσει, στέλνει προπομπούς πολλούς, μαζί με αυτούς, την σωφροσύνη, την θέληση,  τον κόπο, τον ιδρώτα, για να προετοιμάσουν την ατραπό, το μονοπάτι, για να έρθει αυτή στα φευγαλέα… και στον φτωχό στο μυαλό…  και ανήμπορο, μπορεί, όσο και να περιμένει να μη περάσει από εκεί καθόλου, μπιτ!... 

Ούτε από αλάργα!... 

Μία  ευχή και συμβουλή έδιναν οι μεγαλύτεροι, οι γεροντότεροι στους νεότερους για να την έχουνε πάντα  στο νου τους, για να έχουν απαντοχή, στην μικρή παντοτινή χαρά, για να έχουν ευτυχία. 

«Να έχετε την υγειά σας και να αγαπάτε και να υποστηρίζετε τα λίγα, τα δικά σας, να ιδρώνετε για την δουλειά σας και να θέλετε τα τίμια  μόνο τα δικά σας, με αυτά τα λίγα να ευχαριστιέται, να γελάτε, για να είσαστε, παντού και  πάντοτε, παντοτινά ευτυχισμένοι» 

Και αν το καλοσκεφτεί κανείς, καταλαβαίνει, συμπεραίνει πως είχανε δίκιο και σοφά, αυτή την συμβουλή που δίνανε. 

Η υγεία είναι το πρώτιστο αγαθό, Θείον δώρο!... 

Και μόνο με αυτό ο άνθρωπος, πρέπει να γελάνε τα χείλη του, να χαίρετε η καρδιά του και να είναι ευχαριστημένος!  

Αλλά είναι αναγκαία και απαραίτητα για την ζωή και τα άλλα, τα οικονομικά αγαθά,   και για αυτά ο άνθρωπος αγωνίζεται, προσπαθεί, πασκίζει να αποκτήσει και να αποθησαυρίζει περισσότερα, από ότι πρέπει, για να έχει και για αργότερα το μήπως και του χρειαστούνε… Του λείψουν… Αυτό είναι και το μεγάλο λάθος… 

[ Διάβασε το διήγημα μου Φαντάσου!.. αν θέλεις, να κατατάξεις την συμπεριφορά σου] 

Αυτή η αγωνία του αποθησαυρισμού του μήπως αργότερα του χρειαστούνε τον κάνει τσιγκούνη, μίζερο, δυστυχισμένο. Έχει πλουσιοπάροχα τα οικονομικά αγαθά και νομίζει πως δεν έχει τίποτα, ούτε βραδιάς ψωμί, νομίζει ότι ήρθε η καταστροφή, η συντέλεια του κόσμου… Αυτός πια, δεν έχει και ελπίδα, προσδοκία καλυτέρευσις,  δεν έχει την προσμονή της χαράς, είναι δυστυχισμένος!... 

Είναι ο πεινασμένος, ο λιμασμένος που τα έχει όλα, εν αφθονία!...

Ευρισκόμενος εις την ακμή της σωματικής του υγείας και εν μέσω αφθονίας ιδίων οικονομικών αγαθών… 

Όμως είναι δυστυχής. 

Είναι ψυχικά άρρωστος, έχει μάτια, έχει υγεία και  στο νοικοκυριό του  πολλά αγαθά και όμως δεν τα βλέπει… 

«Το καλυβάκι το μικρό έχει τόπο για τόση ευτυχία όση και το ανάκτορο…» 

Έλεγε ο Χάμιλτον. 

Αλλά… 

Μήπως αυτό το καλυβάκι έχει περίσσια την χαρά,  που διώχνει την δυστυχία και μόνο αυτό έχει και πάρα πάνω ευτυχία; 

Και το ανάκτορο τίποτα; 

Δεν θέλει πολλά ο άνθρωπος για να είναι ευτυχισμένος! 

Θέλει κάθε μέρα, λίγο ψωμί, λίγο κρασί και λάδι, δύο, τρεις ελιές, μπόλικο νερό και περίσσια αγάπη, που από τους γύρο του να παίρνει και να δίνει!.. 

Αυτά τα υλικά αγαθά του τα έχει η Φύση, η Θεία πρόνοια, ο Θεός για χάρισμα δοσμένα!... Με το φως, νερό, γη, και ήλιο!.. 

Του λείπει το κάτι!.. 

Τι;  

Η περίσσια αγάπη!.. 

Και η ψυχική γαλήνη… 

Που πουλιούνται αυτά να πάει να τα αγοράσει;

 Πουθενά!..

.

’’ Έσω ολιγαρκείς’’  

Να αρκείσαι στα λίγα, να ευχαριστιέσαι με τα λίγα οικονομικά αγαθά, αποταμίευσε, αποθησαύριζε και πλούτισε με γνώσεις,  με άφθαρτα πνευματικά αγαθά!... 

Το ήθος, την αρετή, την λογική, την σύνεση, την υπομονή, την γνώση!... 

Η ολιγάρκεια φέρνει την αυτάρκεια. 

Ολιγάρκεια είναι η απόφαση, η θέληση του ανθρώπου να θέλει τα λίγα, τα αναγκαία. Αυτάρκεια είναι το αίσθημα το οποίο έχει ο άνθρωπος ότι δεν του λείπει τίποτα, μπορεί να περάσει ευχάριστα με αυτά που έχει,  με αυτά τα λίγα που μπορεί να παραγάγει  να εξοικονομήσει. 

Η αυτάρκεια δίνει την εντύπωση στον άνθρωπο ότι δεν του λείπει τίποτα δεν χρειάζεται τίποτα, αυτά που έχει του είναι αρκετά να ικανοποιήσουν την ανάγκη του, τις επιθυμίες του, δεν έχει ανικανοποίητες έντονες επιθυμίες, και δεν δημιουργεί φανταστικές ελλείψεις, περιττές ανάγκες, έχει επάρκεια! 

Οι μειωμένες ή οι μηδενικές επιθυμίες για οικονομικά αγαθά, που έχει τον κάνουν επαρκή.  

Η ολιγάρκεια, το αίσθημα της αυτάρκεια και επάρκειας τον κάνουν ανεξάρτητο, ελεύθερο  στην σκέψη, στην γνώμη, στην συμπεριφορά, στην έκφραση!.. 

Δεν διακατέχεται από το αίσθημα της ανέχειας,  της κατωτερότητας, του εξαρτωμένου, που αισθάνεται υποτέλεια,  που χρωστά την ύπαρξή του, την ζωή του στην καλή θέληση ή την απόφαση του άλλου.

Από τα δανεικά!…  

Το πνεύμα του  σκέπτεται, εκφράζεται ελεύθερα, αυθόρμητα, παραγωγικά, χωρίς φραγμούς, φόβους και δισταγμούς μη τυχών οι σκέψεις, οι πράξει του, είναι αντίθετες προς τις σκέψεις, την επιθυμία, την θέληση και τα συμφέροντα του άλλου, από τον οποίον εξαρτάται η επιβίωση του. 

Και με το αίσθημα της ανάγκης ζωής, «ανάγκα γαρ και οι Θεοί πείθονται» τον πιάνει μουγκαμάρα!… 

Ο άνθρωπος που δεν είναι ολιγαρκείς, δεν έχει εξασφαλίσει τη αυτάρκεια και επάρκεια των οικονομικών αγαθών και εξαρτάται  και δανείζεται για να ζήσει από τους άλλους, σύντομα θα γίνει δούλος,  όχι μόνο του σώματος του, αλλά και του πνεύματος του, των ηθικών του αξιών, στους άλλους… 

Να χαθεί να χάνεται αυτός, ο άνθρωπος που περιμένει, στα δανεικά αλεύρια του γείτονα!... Για να ζήσει… Θα χαθεί που θα χαθεί!.. 

Τι τώρα… Τι μετά… 

Τι, το Σαββάτο βράδυ, τι την Κυριακή το πρωί!...

Ανώφελος αυτός είναι!... 

Ανώφελη και η κοινωνία που έχει τέτοιους ανθρώπους!...  

Έτσι έλεγαν οι παππούδες και εμείς, οι γραμματιζούμενοι γελάγαμε τότε, και λέγαμε; 

Σαν τι να λένε αυτοί; 

Τώρα, που οι πολιτικοί και οι πνευματικοί ηγέτες, τα γκεσέμια μας,  μεθοδευμένα μας οδήγησαν στην οικονομική κρίση, στην κρίση θεσμών, αξιών, ηθών και οι δανειστές στείλανε τους δικαστικούς κλητήρες με τους δραγουμάνους, τους χωροφύλακες!.. 

Τώρα τους θυμηθήκαμε!... 

Τώρα;.. 

Τι λέμε και τι κάνουμε;

Εδώ, τώρα, σε θέλω κάβουρα, πως περπατάνε στα κάρβουνα!... 

« Και ο κάβουρας ψενότανε και εκείνος ετραγούδαγε» 

Ούτε το ψυχικό σθένος, την υπερηφάνεια, την λεβεντιά… του κάβουρα δεν έχουμε ,που ενώ ψηνότανε, αυτός τραγούδαγε!... 

Ενώ ο άνθρωπος τώρα ζαρωμένος, κλαψουρίζει!   

Να τον ακούσουν, να τον συναισθανθεί. 

Ποιος;  

Κανένας!... 

Πρέπει…  Να ακούσει ο ίδιος, τον ίδιον!... 

Η ψυχική ηρεμία, η πνευματική ισορροπία, η εργατικότητα, η προσπάθεια πρωτογενής και δευτερογενής παραγωγής, η ολιγάρκεια, η αυτάρκεια, η επάρκεια είναι το μονοπάτι ο δρόμος που περπατάει για να έρθει η ευτυχία που κουβαλάει μαζί της την χαρά, την αίσθηση της ηθικής εξύψωσης, της αρμονίας του πνεύματος, της γνώσης, με την χαρά της απολαύσεως της  ευδαιμονίας του πλούτου. 

Είναι η αρμονία της πληρότητας και της τελειότητας των ψυχικών, πνευματικών συναισθημάτων, και  της ισορροπίας των  πνευματικών ψυχικών  συναισθημάτων και σωματικών απολαύσεων. 

Η ευτυχία δεν είναι τίποτε άλλο, παρά  είναι της μιας στιγμής η ψυχική αγαλλίαση, η πνευματική  χαρά, η απόλαυση, της μιας στιγμής της χαράς, η γαλήνη!...

Γιάννης Στ Βέργος {Γορτύνιος} 
17.11.1912