της Μαρίνας Μαραγκού
Αναδημοσίευση απόΑναδημοσίευση το περιοδικό «Ιστορία» (τ. 507, Σεπτέμβριος 2010, όπου συμπεριλαμβάνεται πλούσια βιβλιογραφία και πλήθος διευκρινιστικών υποσημειώσεων)
Πηγή: http://www.ppol.gr/cm/index.php?Datain=6351&LID=1
Πηγή: http://www.ppol.gr/cm/index.php?Datain=6351&LID=1
H χρονολογία της ίδρυσης της Κωνσταντινούπολης, της «Νέας Ρώμης», από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο σηματοδοτεί την αρχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ένα νέο αμάλγαμα προκύπτει, με ελληνική αυτοσυνείδηση στην παιδεία και στον πολιτισμό, συμβιβασμένο με τη διείσδυση του ρωμαϊκού στοιχείου.
Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά τον 4ο αιώνα έχει αρχίσει να γηράσκει και στην προσπάθεια ανόρθωσης και αποκατάστασης της ενότητάς της υποχρεώνεται να αναθεωρήσει τους πολιτικούς της προσανατολισμούς και «κάνει τη θρησκεία υπόθεση του κράτους». O χριστιανισμός θριαμβεύει σε μια εποχή απογοητεύσεων και το μήνυμά του έχει μια απήχηση πιο πλατιά σε σχέση με τις άλλες θρησκείες. O Καισαρείας Ευσέβιος στον «πανηγυρικό του Κωνσταντίνου», δοξολογώντας τη νέα θρησκεία, γράφει: «ένας Θεός κηρύχθηκε σε όλη την ανθρωπότητα, ενώ συγχρόνως αναπτύχθηκε μια παγκόσμια δύναμη: η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Με πίστη στον ίδιο Θεό, σαν δύο πηγές ευλογίας, παρουσιάστηκαν για το καλό των ανθρώπων η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και η χριστιανική ευσέβεια... Δύο παντοδύναμες δυνάμεις, εκκινώντας από το ίδιο σημείο, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και o χριστιανισμός, δάμασαν και συμβίβασαν όλα αυτά τα αντίθετα στοιχεία».